Na osnovu poslednjeg popisa stanovništva, a uz pomoć finansijske pomoći EU, Zavod za statistiku Srbije, je danas objavio publikaciju sa podacima o stanovništvu u malim naseljima. Ne iznenađuje trend opadanja broja stanovnika u malim naseljima.
Populaciona dinamika u malim naseljima Srbije odlikuje se intenzivnim opadanjem ukupnog broja stanovnika. Posebno je značajan podatak da četvrtina malih naselja (327) nije zabeležila porast broja stanovnika od 1948. do 2022. godine, dok je gotovo polovina (624) pretrpela gubitak više od 90% stanovništva. U prilog zabrinjavajućim činjenicama govore i podaci vitalne statistike, koji pokazuju da u trećini malih naselja (426 ili 32,7%) tokom protekle decenije nije rođeno nijedno dete. U poslednjih pet godina živorođenih nema u skoro polovini malih naselja (591 ili 45,4%). Ova pojava je još izraženija u pograničnim naseljima, gde 45,3% naselja u protekloj dekadi nema
živorođenih 53. Ključni indikatori, poput nataliteta i starosne strukture stanovništva, jasno ukazuju na to da su ova mala naselja vitalno ugrožena.
Najveće smanjenje broja stanovnika evidentirano je u malim naseljima Pirotske, Zaječarske, Jablaničke, Topličke i Pčinjske oblasti. Posebno se ističu naselja kao što su Velika Lukanja (Pirot), Gumerište (Vranje), Gabrovnica (Knjaževac), Donja Glama (Bela Palanka), Leskovica i Rakov Dol (Babušnica), Široke Njive (Prokuplje) i druga. Najveći broj malih naselja nalazi se u Regionu Južne i Istočne Srbije (819 naselja ili 62,9%). Populaciono mala naselja zastupljena su u 92 opštine/grada od ukupno 168 u Srbiji. Najveći broj malih naselja nalazi se na teritoriji Kuršumlije (75 naselja), Sjenice (65), Prokuplja (61), Knjaževca (58) i Novog Pazara (52). Analiza udela malih naselja u ukupnom broju naselja po opštinama/gradovima pruža još jasniju sliku: posebno se ističe opština Crna Trava, u kojoj čak 22 od ukupno 25 naselja (88%) pripadaju kategoriji malih. Slično stanje je i u opštinama Kuršumlija, Dimitrovgrad, Bosilegrad, Bela Palanka, Medveđa i Trgovište, gde oko 80% naselja ima 100 i manje stanovnika.
Na osnovu podataka Popisa iz 2022. godine, oko 100 naselja u Srbiji se nalazi na pragu demografski ugašenih. Od tog broja, 24 naselja nemaju nijednog stalnog stanovnika, dok 21 naselje ima po jednog stanovnika. Osim toga, postoje 23 naselja sa dva stanovnika i 22 naselja sa tri stanovnika, čija je prosečna starost 80 i više godina. Ovi podaci ukazuju na verovatnoću da će mnoga od ovih naselja u
narednim popisnim periodima ostati bez stanovnika.
Izvor: Republički zavod za statistiku
