Polaganjem venaca i odavanjem počasti srpskim vojnicima, slavnim junacima naše istorije, Srbija i ove godine obeležava godišnjicu bitke na Kajmakčalanu koja se odigrala septembra 1916. godine i godišnjicu proboja Solunskog fronta, 15. septembra 1918. godine.
Jedna od najvažnijih bitki u srpskoj istoriji, rame uz rame sa Kosovskom, Kolubarskom i Cerskom, jeste bitka na Kajmakčalanu, između Kraljevine Srbije i Kraljevine Bugarske, koja je trajala 22 dana, od 12. septembra do 3. oktobra 1916. godine. Iako je bitka bila duga i teška, gde je srpska vojska pretrpela velike gubitke, neprijatelj je bio poražen, a srpska vojska je izvojevala prvu pobedu posle napuštanja svoje otadžbine i albanske golgote. Za Srbe, Kajmakčalan je imao veliki značaj, te su ga nazivali Vratima Srbije ili Kapijom slobode, posle koje su ponovo kročili na svoju zemlju.
Kajmakčalan je najviši vrh planine Nidže sa 2.521 m nadmorske visine, na granici između Severne Makedonije i Grčke, a poznat je kao poprište najžešćih borbi na Solunskom frontu tokom Prvog svetskog rata. Tu, kod Kapije slobode ostalo je na večnoj straži oko 5.855 srpskih vojnika, naših predaka. O borbama na Kajmakčalanu u Srbiji se do nedavno nije pričalo, znalo, a još manje se učilo. Bitka na Kajmakčalanu, na granici između Kraljevine Srbije i Grčke, donela je preokret u ratu, a dve godine kasnije, došlo je do proboja Solunskog fronta koji važi za jednu od najvećih operacija u Prvom svetskom ratu.
Državnu delegaciju na obeležavanju 107. godišnjige bitke u Prvom svetskom ratu i 105. godišnjice od proboja Solunskog fronta, predvodio je Nikola Selaković, ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja u Vladi Srbije. Program obeležavanja počeo je dan ranije, 16. septembra, parastosom i polaganjem venaca na Srpskom vojničkom groblju u Bitolju (Severna Makedonije) na kojem počivanu slavni junaci naše istorije koji su dali svoj život za slobodu tokom Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata.
Danas su hodočasnici, predvođeni ministrom Selakovićem, pošli stazama Solunskog fronta da se poklone mestima koja su zalivena krvlju srpskog ratnika za oslobođenje otadžbine. Delegacija Srbije i Republike Srpske do vrha planine Nidže (Voras na grčkom) stigla je peške, kako bi došli do vrha Kajmakčalana, odnosno kapele Svetog Ilije i spomen kosturnice. Inače, crkva Svetog Ilije kao i kosturnica su obnovljene 2016. godine i sačuvane su od urušavanja.
Na ovom svetom mestu, 1918 godine Kapelu je podigao Aleksandar Karađorđević, a iznad ulaza stoje uklesane reči: „Mojim div-junacima, neustrašivim i vernim, koji grudima svojim otvoriše vrata slobodi i ostaše ovde kao večna staža na pragu otadžbine“. U samoj Kapeli se nalazi i urna u kojoj su sve do Drugog svetskog rata počivali posmrtni ostaci srpskog prijatelja i humaniste, dr Arčibalada Rajsa. Tačnije, pred smrt je ostavio zaveštanje da njegovo srce počiva na Kajmakčalanu i njegova želja je ispunjena. Međutim, srce najvećeg prijatelja Srba su tokom Drugog svetskog rata ukrali bugarski fašisti.
Otkrivena spomen ploča Vojvodi Vuku
Danas je na mestu stradanja velikog srpskog junaka, dobrovoljca i četničkog vojvode,Vojvode Vuka, otkrivena spomen ploča u Gruniškom Visu. Uz pomoć i zalaganje ministra Selakovića u saradnji sa Udruženjem spskih ratnih dobrovoljaca 1912-1918 i Republičkog zavoda za zaštitu spomenika, obnovljena je spomen ploča posvećena Vojinu Popoviću, u narodu poznatom kao Vojvoda Vuk.
Novembra meseca 1916. godine jedan od najvećih ratnika srpske istorije, glavni komadant narodne vojske, srpskog Dobrovoljačkog odreda, položio je svoj život za otadžbinu. Tog dana: „Činilo mi se da sa njim sahranjujemo i Srbiju…“ –reči su saborca Vojina Popovića. Zbog hrabrosti i neustrašivosti bio je obožavan u svom narodu, a važio je za strah i trepet za neprijatelja. Poginuo je u neravnopravnoj borbi sa Bugarima, 29. novembra 1916. godine u 35 godini života. Učestvovao je u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu, iako je prerano poginuo njegova vojnička karijera je bila bogata
Pobeda-Info
